Ιθαγενείς


Σχολιάστε

Για μια παρέμβαση στο πανεπιστήμιο | Θεσσαλονίκη Πέμπτη 12/09/2013

Νέοι και νέες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του Άρδην, αηδιασμένοι από το τέλμα και την αθλιότητα που επικρατεί στους λουφαγμένους φοιτητικούς κύκλους συζητούν τον τελευταίο καιρό την προοπτική μιας παρέμβασης στα πανεπιστήμια. Μιας παρέμβασης που θα θέτει όλα εκείνα τα κεντρικά ζητήματα που αποσιωπούνται σήμερα από τον θνήσκοντα φοιτητικό συνδικαλισμό:
Α) Το ζήτημα της φυγής των πτυχιούχων στο εξωτερικό, και ιδιαίτερα στη Γερμανία. Ζήτημα το οποίο δεν είναι θεωρητικό, αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια απίστευτη προπαγανδιστική εκστρατεία, που σπρώχνει τους φοιτητές και τους πτυχιούχους να εγκαταλείψουν τη χώρα, μέσα από συνέδρια εύρεσης εργασίας στο εξωτερικό, διήμερα «ευκαιριών καριέρας» κ.ο.κ. Κανείς, ή σχεδόν κανείς, δεν θίγει την δραστηριότητα αυτών των νέων δουλεμποράδικων μέσα στο Πανεπιστήμιο και το ότι προετοιμάζουν τη νεολαία αυτής της χώρας, ώστε να καταλήξουν πειθήνιοι εργαζόμενοι-μέτοικοι στις μεγαλουπόλεις της Δύσης.
Β) Τον αγώνα για μια νέα, πραγματικά δημόσια παιδεία. Έχουμε βαρεθεί όλα αυτά τα χρόνια να αντιμετωπίζουμε το δίλημμα μεταξύ της πιο χυδαίας νεοφιλελεύθερης εκποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και της σήψης και της παρακμής που αντιπροσωπεύει το παλιό, παραπαίον μοντέλο. Πολλοί σκίζουν τα ρούχα τους για την «υπεράσπιση» του πανεπιστημίου μόλο που στην πραγματικότητα ελάχιστα πράγματα υπάρχουν για να είναι κανείς περήφανος και να τα υπερασπιστεί. Γι’ αυτό και πρέπει να προχωρήσουμε στην επίθεση διεκδικώντας ένα άλλο, πραγματικά δημόσιο πανεπιστήμιο. Κι αυτό, στους καιρούς μας σημαίνει ένα πανεπιστήμιο που θα προσεγγίζει τη γνώση ως ένα δημόσιο, κοινωνικό αγαθό και θα προσφέρει ενεργά στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας.
Γ) Την αμφισβήτηση της εγωκρατίας των προηγούμενων γενεών. Που στηρίζονταν στην καλοπέραση και την αφθονία, και προώθησαν ένα πρότυπο αυτιστικού νέου, που γράφει στα παλιά του τα παπούτσια τη χώρα και τον τόπο του και ενδιαφέρεται μόνο για την προσωπική του καλοπέραση. Αυτό το μοντέλο έχει πεθάνει, μαζί με την υπόλοιπη παρασιτική φούσκα της χώρας. Τώρα, είναι σαφές, ότι αν επιθυμούμε να έχουμε προοπτικές σε μια καλύτερη ζωή θα πρέπει να αγωνιστούμε μαζί με την υπόλοιπη κοινωνία για την ανατροπή της νέας υποδούλωσής μας, ενάντια στη λεηλασία του τόπου μας. Γι’ αυτό και η σύνδεση του φοιτητικού κόσμου με τις εστίες αντίστασης που υπάρχουν ή που δημιουργούνται μέσα στην κοινωνία, είναι αποφασιστικής σημασίας ζήτημα. Να σπάσουμε την απομόνωση, να χτυπήσουμε την αδιαφορία, να ξανακάνουμε πολίτες αυτούς που σήμερα προορίζονται να ζήσουν ως υπήκοοι, δούλοι, ζητιάνοι και πτωχευμένοι καταναλωτές.
Πάνω σε αυτή τη βάση, θα βρεθούμε την Πέμπτη  12 Σεπτέμβρη, στο στέκι της Κίνησης στην Θεσσαλονίκη (Βαλαωρίτου 1 & Δωδεκανήσου), στις 7μ.μ.,, ώστε να συζητήσουμε τις προοπτικές μιας φοιτητικής παρέμβασης.


Σχολιάστε

Τριήμερο Κάμπινγκ αλληλεγγύης στην Ιερισσό 26- 28 Ιουλίου 2013

AFISA-ARDHN-IERISSOS-BLOU copyΣτο πλευρό των κατοίκων της Χαλκιδικής

Ενάντια στη Λεηλασία της χώρας

Γενικευμένο ξεπούλημα, απολύσεις, ανεργία, φτώχια και εξαθλίωση. Μεταβολή της χώρας μας σε «χώρο» και αντιδημοκρατικός πολιτικός βίος. Αυτά είναι τα γνωρίσματα του «success story» μιας αποικίας χρέους, που μας επιφύλασσε η γερμανική Ευρώπη και η λεγεώνα των προθύμων συμμάχων τους.

Σε αυτό το κλίμα, κάποιοι αντέταξαν ένα γενναίο ΌΧΙ. Οι Χαλκιδικιώτες τοποθετήθηκαν με σαφήνεια. Η θανατηφόρα επένδυση της El Dorado Gold και της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., που επιφυλάσσει τη λεηλασία ολόκληρης της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής δε θα περάσει. Χρυσάφι είν΄ ο τόπος μας!

Το κίνημά τους εισπράττει την άμεση υποστήριξη ολοένα και περισσότερων πολιτών, που βρίσκουν στον τοπικό αγώνα των Χαλκιδιωτών έναν ισχυρό συμβολισμό: Πρόκειται για ένα μήνυμα αντίστασης, που ξεκινάει από την Χαλκιδική και αφορά όλη τη χώρα. Ένα βροντερό ΟΧΙ στη νέα λεηλασία της Ελλάδας.

Για αυτό το λόγο επιλέξαμε να κάνουμε εκεί τη συνάντησή μας. Για να γνωρίσουμε από κοντά τους κατοίκους, να στηρίξουμε την τοπική οικονομία. Αλλά και επίσης, για να στήσουμε μια “γέφυρα επικοινωνίας” μεταξύ της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής, και κόσμου απ” όλη την Ελλάδα, ο οποίος θα έχει την ευκαιρία να διαπιστώσει από πρώτο χέρι την καταστροφική δραστηριότητα των εταιριών εξόρυξης, υπό τις ευλογίες του κρατικού μηχανισμού της “αποικίας χρέους”

Έτσι, αυτό το καλοκαίρι, όπου ολοένα και λιγότεροι θα έχουν την πολυτέλεια των πολυήμερων διακοπών στα ελληνικά νησιά -τα οποία ολοένα και περισσότερο αφορούν μόνο στην βαριά βιομηχανία του ξένου τουρισμού στο φόντο μιας “Ελλάδας των γκαρσονιών’, αποφασίσαμε να κάνουμε την συνάντησή μας στην Ιερισσό.

Δηλώνοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη μας, κατασκηνώνουμε για τρεις μέρες, από τις 25 Ιουλίου έως τις 28 Ιουλίου. Τις ημέρες αυτές, παράλληλα με τις στιγμές της αναψυχής, θα γνωρίσουμε από κοντά το πολύμορφο τοπικό κίνημα. Μέλη της επιτροπής κατοίκων θα μας μιλήσουν ενδελεχώς για το ζήτημα και τις προοπτικές του αγώνα και θα μας συνοδέψουν στην περιήγησή μας στο δάσος που η «επένδυση» θέλει να διαλύσει. Παράλληλα θα κουβεντιάσουμε ευρύτερα για την κατάσταση στην Ελλάδα και τις προοπτικές του ελληνικού κινήματος αντίστασης. Στο χώρο θα λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη, ενώ τα βράδια μας θα συνοδεύουν θερινές προβολές και μουσικές βραδιές.

Σε αυτό το αντάμωμα είστε όλες και όλοι προσκεκλημένοι για να γνωρίσετε από κοντά το πραγματικό… χρυσάφι της περιοχής. Τον τόπο και τους αγωνιστές κατοίκους του.

Πληροφορίες / συμμετοχές : Αθήνα: 2103826319, 6947026648 (Γιάννης), Θεσσαλονίκη 2310 543751 ή 6972720422 (Γιώργος),Πάτρα: 6977510730 (Θόδωρος), Βόλος: 6948076477 (Βασίλης)

Και στις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου perardin@gmail.comardinthess@gmail.com


Σχολιάστε

Ένας τρίτος δρόμος Μεταξύ «ρεαλισμού» και δραχμαυταπάτης, παρατεταμένος αγώνας για απελευθέρωση

alavanos1-e1372408132776του Γιώργου Ρακκά από το Άρδην τ. 92

1. Η σκοπιά της κριτικής

Το 1938, ο Μάο Τσε Τουνγκ συνέγραψε το περίφημο έργο του Παρατεταμένος Πόλεμος¹ όπου αποπειράθηκε να ορίσει τον κεντρικό, διμέτωπο ιδεολογικό αγώνα που πρέπει ν’ αναλάβει το κινεζικό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα προκειμένου ν’ αντιμετωπίσει τον Ιάπωνα κατακτητή. Από τη μία, έλεγε, βρίσκονται οι οπαδοί της εθνικής υποδούλωσης που στέκονται στο οικονομικό προβάδισμα της εκδυτικισμένης και ραγδαία αναπτυσσόμενης Ιαπωνίας, για να διακηρύξουν το μάταιο οποιασδήποτε αντίστασης. Από την άλλη, οι οπαδοί της «γρήγορης επικράτησης», οι οποίοι υποστήριζαν ότι η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό Κίνα, με τις μακραίωνες αντιστασιακές παραδόσεις και το ανυπέρβλητο σθένος του κινέζικου λαού, θα νικήσει αναπόφευκτα και πολύ γρήγορα την κατά πολύ μικρότερη Ιαπωνία και γι’ αυτό πρόκριναν μια στρατηγική κατά μέτωπον αντιπαράθεσης.

Συνέχεια


Σχολιάστε

Χρυσή Αυγή: Να κατεβάσουμε τις μάσκες.

χρυση αυγητου Γιώργου Καραμπελιά από το Άρδην τ. 90 που κυκλοφορεί με αφιέρωμα στη Χρυσή Αυγή

Όλοι όσοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για την εκτίναξη ενός ναζιστικού γκρουπούσκουλου στο επίκεντρο της ελληνικής πολιτικής ζωής, θα πρέπει να μας προσφέρουν και κάποιες ικανοποιητικές εξηγήσεις, ερμηνεία αυτού του φαινομένου.

Συνέχεια


Σχολιάστε

Mικρομεσαία αποικία

του Γιώργου Ρακκά από το Άρδην τ. 91 που κυκλοφορεί

imagesΚατά την περίοδο 10-19 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της ΓΣΒΕΕ μια έρευνα πάνω στις συνέπειες που είχε η κρίση στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών1. Τα αποτελέσματά της είναι κάτι παραπάνω από διδακτικά για το τι έχει συμβεί αστραπιαία και βίαια στην ελληνική κοινωνία τα τρία χρόνια του μνημονίου και της ακραίας θεραπείας-σοκ που έχουν υποβάλει την Ελλάδα οι ξένοι δανειστές και οι ντόπιοι εντολοδόχοι τους.
Η έρευνα καταγράφει δραστική μείωση των εισοδημάτων και της αγοραστικής δύναμης των ελληνικών νοικοκυριών. Σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσε το αντιπροσωπευτικό δείγμα, βγαίνει ότι σ’ ένα 33,5% των νοικοκυριών δεν εργάζεται κανείς, ενώ ένα 40% διαθέτει τουλάχιστον έναν άνεργο. Το 67,5% των νοικοκυριών διαθέτει εισόδημα μέχρι 18.000€ (περίπου 24.150$, δηλαδή ελάχιστα κάτω από τα 25.000$ όπου και εκτιμάται το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας για το 2012)2, ενώ το 93.2% του συνόλου δήλωσε ότι το εισόδημά τους έχει μειωθεί από το ξέσπασμα της κρίσης. Από αυτούς, για το 72.2% μειώθηκε πάνω από 30%.
Βάσει όλων αυτών, δεν είναι τυχαίο ότι ένα 49,8% είπε ότι τα εισοδήματά του δεν έφτασαν για την κάλυψη των αναγκών του κι ότι χρειάστηκαν επιπλέον χρήματα, τα οποία βρέθηκαν κατά κύριο λόγο από τις αποταμιεύσεις (56,5%), από δανεικά μέσω φίλων και γνωστών (33,1%), από πιστωτικές κάρτες (15.8%), από εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων (8,8%) και από τη δανειοδότηση των τραπεζών κατά 19,3%.

Συνέχεια


Σχολιάστε

Οι BRICS σπάνε τα τείχη

BRICS_leaders_2012Οι νέες παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις του Νότου συντονίζονται και αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία του Βορρά

Του Πέπε Εσκομπάρ* από τη Ρήξη φ. 92

Οι αναλύσεις για τον πρώιμο θάνατο των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιος Αφρική) υπερβάλλουν. Τα δυτικά ΜΜΕ είναι μπουκωμένα με τέτοιες ανοησίες, ενώ προσφάτως μια εκδοχή τους παρουσιάστηκε και από τον επικεφαλής της Διοίκησης Επενδύσεων της Μόργκαν Στάνλεϋ […].
Η πραγματικότητα κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση. Τα BRICS συναντήθηκαν στο Ντάρμπαν της Νοτίου Αφρικής, αυτή την Πέμπτη, για να δημιουργήσουν, μεταξύ άλλων, μια δική τους υπηρεσία πιστοληπτικής ικανότητας, παρακάμπτοντας τη δικτατορία –ή τουλάχιστον την «καθοδηγούμενη ατζέντα», σύμφωνα με τη διπλωματική ορολογία του Νέου Δελχί– οίκων σαν των Μοοdy’s και της Standard & Poor. Επίσης, προώθησαν περαιτέρω την ιδέα για μια αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS (με τις τεχνικές λεπτομέρειες να μένουν να  κανονιστούν), η οποία θα διοχετεύει, με κεφάλαια ύψους 50 δισ.$, δάνεια για αναπτυξιακά προγράμματα και προγράμματα κατασκευής υποδομών.

Συνέχεια


Σχολιάστε

Tο τέλος του μακρού 20ού αιώνα

ar_webτων Τζιοβάνι Αρίγκι, Μπέβερλυ Σίλβερ

από το περιοδικό Άρδην, τ 86

Γράφοντας σχεδόν πριν από 20 χρόνια, λίγο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ο Βρετανός ιστορικός Έρικ Χομπσμπάουμ μίλησε για τη διάχυτη σύγχυση που επικρατεί σχετικά με το που κατευθύνεται ο κόσμος: «Σαν να είχαμε περικυκλωθεί από μια παγκόσμια ομίχλη», έγραφε. Στα τέλη του 20ου αιώνα, οι πολίτες του κόσμου ήταν βέβαιοι «ότι μια ιστορική εποχή τερματίζεται. Αλλά δεν γνώριζαν σχεδόν τίποτε περισσότερο»1. Κατά τις δύο δεκαετίες που μεσολάβησαν, παρόλο που η «νέα εποχή» συνέχισε να παίρνει μορφή, η «παγκόσμια ομίχλη» δεν έχει ακόμα σκορπιστεί.

Οι προσεγγίσεις ως προς την φύση της παγκόσμιας αλλαγής έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, εν μέσω της εκτεταμένης οικονομικής άνθησης των Ηνωμένων Πολιτειών, και όταν δεν υπήρχε κανένας σοβαρός ανταγωνιστής της παγκόσμιας αμερικανικής ισχύος, πολλοί μιλούσαν για έναν επικείμενο «δεύτερο αμερικανικό αιώνα». Αυτές οι προβλέψεις έφτασαν στο απόγειό τους έπειτα από την χρηματοπιστωτική κρίση των ασιατικών χωρών του 1997. Αλλά εν συνεχεία, η κατάσταση αντιστράφηκε, αρχικά με το σπάσιμο της χρηματιστηριακής φούσκας της Νέας Οικονομίας στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης το 2000-2001, και αμέσως μετά με την πανωλεθρία στο Ιράκ και την αποτυχία των σχεδίων της κυβέρνησης Μπους για έναν Νέο Αμερικάνικο Αιώνα. Με την χρηματιστηριακή κατάρρευση που είχε ως επίκεντρο την Αμερική το 2008 και την συνεχιζόμενη, ραγδαία ανάπτυξη της Κίνας, η συζήτηση για έναν «δεύτερο αμερικανικό αιώνα» έλαβε τέλος. Αντίθετα, πολλαπλασιάστηκαν οι προβλέψεις για έναν επικείμενο κινέζικο αιώνα. Την ίδια στιγμή, οι προβλέψεις για το τέλος της παγκόσμιας αμερικανικής ηγεμονίας πολλαπλασιάστηκαν θυμίζοντας τη δεκαετία του 1970, όταν η αμερικάνικη ήττα στο Βιετνάμ, η πετρελαϊκή κρίση και ο στασιμοπληθωρισμός διαμόρφωναν μια αίσθηση βαθύτατης κρίσης.

Συνέχεια


Σχολιάστε

«Τα μονοπάτια του κεφαλαίου»

Arrighi_Harvey_NLR_Interview
Ο Τζιοβάνι Αρίγκι (7 Ιουλίου 1937-18 Ιουνίου 2009) υπήρξε θεωρητικός της πολιτικής οικονομίας και της κοινωνιολογίας. Μέχρι το 1998, διετέλεσε Καθηγητής Kοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 15 γλώσσες.
Ο Αρίγκι γεννήθηκε στην Ιταλία το 1937. Απέκτησε το διδακτορικό του από το πανεπιστήμιο του Μποκόνι, το 1960. Ξεκίνησε την καριέρα του διδάσκοντας στο πανεπιστήμιο της Ροδεσίας (τώρα Ζιμπάμπουε) και, αμέσως μετά, στο πανεπιστήμιο του Νταρ ες Σαλάμ, στην Τανζανία. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αφρική, μελέτησε το πώς η προσφορά εργατικών χεριών, και η αντίσταση των εργατών, επηρέασαν την ανάπτυξη του ιμπεριαλισμού και των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, ενώ συνδέθηκε οργανικά με τα τελευταία. Εκεί, επίσης, γνώρισε τον Ι. Βαλερστάιν, με τον οποίο συνδέθηκε αργότερα πραγματοποιώντας από κοινού διάφορες έρευνες. Μετά την επιστροφή του στην Ιταλία, το 1969, ο Αρίγκι ενεπλάκη στο εργατικό/φοιτητικό κίνημα της εποχής, ιδρύοντας την Ομάδα Γκράμσι στα 1971, ενώ παράλληλα δίδασκε σε διάφορα ιταλικά πανεπιστήμια. Το 1979, δίδαξε στο Κέντρο Φερνάντ Μπροντέλ για τη μελέτη των οικονομιών, των ιστορικών συστημάτων και των πολιτισμών (πανεπιστήμιο του Μπίνχαμπτον), ως καθηγητής κοινωνιολογίας, μαζί με τον Ι. Βαλερστάιν και τον Τέρενς Χόπκινς. Κατά την περίοδο αυτή, το Κέντρο Μπροντέλ εξελίχθηκε στο επίκεντρο της μελέτης των παγκόσμιων συστημάτων, προσελκύοντας διανοουμένους απ’ όλες τις χώρες.
Η πιο διάσημη δουλειά του είναι μια τριλογία για τις καταβολές και τους μετασχηματισμούς του παγκόσμιου καπιταλισμού, η οποία ξεκίνησε το 1994 με ένα βιβλίο που αναθεωρούσε την εξέλιξη του καπιταλισμού, με τον τίτλο Ο Μακρύς Εικοστός Αιώνας: Χρήμα, Εξουσία και οι Καταβολές της Εποχής μας. Το βιβλίο αυτό είναι κλασικό στο πεδίο του και έχει μεταφραστεί σε 10 γλώσσες. Το 1999, δημοσίευσε το έργο Χάος και Διακυβέρνηση στο Σύγχρονο Παγκόσμιο Σύστημα μαζί με την Μπέβερλι Σίλβερ, ενώ το 2007 εξέδωσε το τελευταίο βιβλίο της σειράς, Ο Άνταμ Σμιθ στο Πεκίνο, Γενεαλογίες του Εικοστού Πρώτου Αιώνα, συγκρίνοντας τη δυτική με την ανατολική οικονομική ανάπτυξη και μελετώντας την ανάδυση της Κίνας ως παγκόσμιας οικονομικής δύναμης.
Έχει επηρεαστεί από το έργο των Μαρξ, Γκράμσι, Βέμπερ, Άνταμ Σμιθ, Καρλ Πολάνυι και Τζόζεφ Σουμπέτερ.
Η συνέντευξη που έδωσε στον Ντέιβιντ Χάρβεϊ, είναι η τελευταία του και δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαρτίου/Απριλίου του 2009, του περιοδικού New Left Review. Ο Τζ. Αρίγκι πέθανε τον Ιούνιο του 2009, έπειτα από μακροχρόνια μάχη με τον καρκίνο.


Σχολιάστε

Αφιέρωμα για τη Μετανάστευση (τεύχος 77 του περιοδικού Άρδην

metanastes
Η μετανάστευση αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο εθνικό ζήτημα της Ελλάδας σήμερα, ένα ζήτημα που αφορά τόσο στις εξωτερικές σχέσεις της χώρας, όσο και στην εσωτερική κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Καθορίζει και ορίζει κυριολεκτικώς τα πάντα. Η ελληνική κοινωνία και πολιτική, πριν και μετά το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα, αποτελεί μια ριζικά διαφορετική κοινωνία. Οι κοινωνικές τάξεις, οι κοινωνικές αντιπαραθέσεις και, προπαντός, η κοινωνική συνείδηση πρέπει να ιδωθούν με καινούργιο βλέμμα, πριν και μετά τη νέα μεγάλη “μετανάστευση των λαών”, η οποία και συνεχίζεται, με απρόβλεπτη συνέχεια και συνέπειες.
Διαφορετική ήταν η πολιτισμική ταυτότητα των Ελλήνων πριν το μεγάλο πρόσφατο μεταναστευτικό κύμα, διαφορετική ήταν η σχέση τους με αξίες και πρότυπα, καθώς και η αντίληψή τους για τον άλλον και τις σχέσεις μαζί του, για την ταυτότητά τους. Διαφορετική ήταν η εθνική συνείδηση και είναι βέβαιο πως πρέπει να αναζητηθεί μια νέα συνείδηση, μια νέα ταυτότητα, μια νέα αντίληψη για το έθνος μας, ως συνέπεια του μεγάλου μεταναστευτικού κύματος.
Στην ιστορική εμπειρία της ανθρωπότητας, και ειδικότερα του ελληνικού κόσμου, το μεταναστευτικό φαινόμενο αποτελεί μια αποφασιστική και σε κάποιες περιόδους τη σημαντικότερη συνιστώσα. Οι μεγάλες μεταναστεύσεις της αρχαιότητας διαμόρφωσαν το πρόσωπο του ελληνικού πολυφυλετικού (Ιώνες, Δωριείς, Αχαιοί, Αιολείς), πολεοκρατικού έθνους της αρχαιότητας. Την ίδια περίοδο, ελληνικοί πληθυσμοί θα μεταναστεύσουν σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου και τη Μαύρη Θάλασσα, ενώ στους ελληνιστικούς χρόνους οι Έλληνες θα φτάσουν μέχρι τα βάθη της Ασίας.